صرافیها نقشی بسیار مهم در عرصهی بازارهای ارزهای دیجیتال دارند، اما نکتهای که حائز اهمیت است، این است که اکثر این صرافیها به صورت متمرکز عمل میکنند، در حالی که جوانب اساسی ارزهای دیجیتال، بر پایهی غیرمتمرکز بودنشان است. وقتی که یک صرافی به صورت متمرکز اداره میشود، احتمال دسترسی غیرمجاز به داراییها یا حتی مسدود شدن حسابهای کاربران وجود دارد. اینجاست که اهمیت یک صرافی غیرمتمرکز به چشم میآید. در دنیای امروز، تعداد زیادی صرافی غیرمتمرکز در حال تأسیس و فعالیت هستند و این امر نشانگر روند رو به رشد این نوع پلتفرمها است. بنابراین، اطلاعاتی دربارهی ماهیت و ویژگیهای این نوع صرافیها کاربردی است.
آی پی مورد نیاز برای تریدها : خرید آی پی ثابت برای ترید
صرافی غیر متمرکز چیست؟ به زبان ساده
صرافی غیر متمرکز مثل یک بازار آنلاین برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال است، اما با یک تفاوت مهم: در اینجا، هیچ نهاد مرکزی نیست که کنترل کند یا بتواند به داراییهای شما دسترسی داشته باشد. در واقع، تمام معاملات و تبادلات به صورت مستقیم بین شما و دیگران انجام میشود.
وقتی در یک صرافی غیر متمرکز معامله میکنید، شما میتوانید به صورت مستقیم با دیگران ارزهای دیجیتال خود را معامله کنید، بدون اینکه به صرافی اطلاعات شخصی یا کلیدهای خصوصیتان را بدهید. این به شما امکان میدهد که کاملاً کنترل داراییهایتان را داشته باشید و به راحتی معامله کنید، بدون نگرانی از دسترسی غیرمجاز یا مسدود شدن حسابها.
بنابراین، صرافی غیر متمرکز تضمین میکند که شما کاملاً مسئول امور خود هستید و هیچ کس دیگری نمیتواند به داراییها یا اطلاعات شخصیتان دسترسی پیدا کند. این مزیت امنیتی بسیار مهمی است که به شما اعتماد و استقلال بیشتری در معاملات با ارزهای دیجیتال میدهد.
تفاوت صرافی متمرکز با غیر متمرکز
تفاوت اساسی این پلتفرم با صرافی های متمرکز در بکارگیری فناوری بلاکچین است. در واقع، یکی از اصول اساسی در صرافی غیرمتمرکز، عدم نیاز به اعتماد به پلتفرم برای انجام معاملات است.
در صرافیهای متمرکز معمول، شما پول خود را از طریق ارسال ارزهای فیات یا رمزنگاری شده به حساب صرافی واریز میکنید. اما با انجام این عمل، کنترل کامل بر داراییها به صرافی منتقل میشود. این مسئله از جنبهای قابل قبول نمیباشد، زیرا با وجود امکان انجام معامله یا بازیابی داراییها، اما از نظر فنی این امکان وجود ندارد که داراییها در بلاکچین منتقل شوند.
در صرافی متمرکز، شما دسترسی به کلید خصوصی کیف پول خود ندارید و در هنگام برداشت ارزهای دیجیتال، باید از صرافی درخواست امضای تراکنش دهید. همچنین، در این نوع صرافیها، معاملات به صورت واقعی در بلاکچین رمزنگاری نمیشوند؛ بلکه صرافی بر اساس تراکنشها، موجودی کاربران را در دیتابیس خود بهروزرسانی میکند.
این روند بسیار سریع است، زیرا برخلاف بلاکچین با سرعت پایین، همه معاملات در چارچوب یک انتیتی مرکزی انجام میشوند. این باعث میشود فرآیند خرید و فروش ارزهای دیجیتال سریعتر و دسترسی به ابزارهای بیشتری در اختیار شما قرار گیرد.
اما این سرعت و دسترسی آسان به ابزارها، باعث از دست دادن استقلال شما میشود. در واقع، شما میبایست به صرافی اعتماد کنید و این امر حاوی مقداری از ریسک است. احتمال وقوع اتفاقاتی مانند برداشت غیرمجاز و یا حتی دستبرد توسط هکرها در این نوع صرافیها وجود دارد.
به طور خلاصه، برای بسیاری از کاربران، این مقدار ریسک به قدری قابل قبول است که از صرافیهای معتبر و با سابقهای که اقدامات مناسبی برای حفاظت از دادهها انجام دادهاند، استفاده کنند. انتخاب صرافیهای غیرمتمرکز یا متمرکز، بسته به سطح ریسکی است که شما تمایل دارید به آن پایبند باشید.
صرافیهای غیرمتمرکز چگونه عمل میکنند؟
در دستهبندی صرافیهای غیرمتمرکز، دستهای وجود دارد که با استفاده از قراردادهای هوشمند بر روی بلاکچین، سفارشات کاربران را اجرا میکنند. این نوع از DEXها باعث میشوند که کاربر در هیچ مرحلهای از تراکنش کنترل داراییهای خود را از دست ندهد. این نوع DEXها به دلیل اجرای قراردادهای هوشمند روی بلاکچین و ایجاد شفافیت بالا، بیشترین محبوبیت را در بین صرافیهای غیرمتمرکز دارند.
یکی از مزایای مهم این نوع DEXها، کنترل داراییهای کاربران تا آخرین مرحله تراکنش است. در این صرافیها، همه سفارشات و تغییرات آنها به صورت شفاف در بلاکچین ثبت میشوند، بنابراین هیچ نیازی به اعتماد به شخص ثالث نیست. این صرافیها با استفاده از قراردادهای هوشمند، اطلاعات تراکنشها را در بلاکچین ذخیره میکنند و از نیاز به اعتماد به دیگران در اجرای تراکنشها جلوگیری میکنند. با این حال، برای ثبت این تراکنشها و اطلاعات مرتبط با آنها در بلاکچین، هزینههای مرتبط با معاملات باید پرداخت شود.
یک نوع مدل DEX دیگر، مدل دفتر سفارش روی زنجیره است. در این مدل، همه اطلاعات مرتبط با سفارشات و تغییرات آنها به صورت مستقیم در بلاکچین ثبت میشود. این باعث شفافیت بیشتر در اجرای تراکنشها میشود، زیرا هیچ نیازی به اعتماد به نهادهای مرکزی نیست و تمام تراکنشها به صورت علنی در دسترس قرار دارند. با این روش، تراکنشها به طور مستقیم و بدون واسطهای انجام میشوند. با این حال، در این مدل، هزینههای مرتبط با اجرای تراکنشها و ثبت آنها در بلاکچین باید متقبل شوند.
بخش دیگری از DEXها از مدل دفتر سفارش خارج از زنجیره استفاده میکنند. در این حالت، سفارشات و تغییرات آنها در بلاکچین ثبت نمیشوند و به جای آن در جای دیگری نگهداری میشوند. این نوع از DEXها باعث میشوند تا به طور کلی ساختاری متمرکزتر داشته باشند. در این مدل، نهادهای مرکزی میتوانند به عنوان دفتر سفارش عمل کنند و در نتیجه احتمال ورودی غیر قانونی به دفتر سفارش یا انجام فرانت رانینگ وجود دارد. اما با استفاده از این مدل، مزایای ذخیرهسازی غیر متمرکز دارند.
در مدل بازارساز خودکار یا AMM، دستهبندی دیگری از DEXها وجود دارد. در این حالت، نیاز به سفارشگذار و سفارشبردار نیست و تمام امور توسط یک بازارساز خودکار انجام میشود. این بازارسازها با اتکا به تئوری بازی و مکانیزمهای هوشمند، اجازه معامله توکنها را فراهم میکنند. این نوع DEXها به صورت کلی سرعت و امنیت را ترکیب میکنند.
در نتیجه، انواع مختلفی از DEXها وجود دارند که از قراردادهای هوشمند و تکنولوژی بلاکچین برای ایجاد صرافیهای غیرمتمرکز استفاده میکنند. این صرافیها به کاربران امکان معامله امن و بدون نیاز به اعتماد به نهادهای مرکزی را فراهم میکنند.
بیشتر بخوانید: بهترین صرافی ارز دیجیتال خارجی
مزایای صرافیهای غیرمتمرکز
1) کنترل داراییها: در صرافیهای غیرمتمرکز یا DEXها، شما به طور مستقیم کنترل داراییهای خود را دارید. هیچ نهادی نقش واسطهای در مدیریت داراییهای شما ندارد و شما تا آخرین لحظه مسئولیت مدیریت و نگهداری داراییهایتان را خواهید داشت.
2) عدم نیاز به احراز هویت: در DEXها، برای شروع فعالیت نیاز به احراز هویت پیچیدهای ندارید. شما میتوانید با یک کیف پول ارز دیجیتال به راحتی به فعالیت در این صرافیها بپردازید.
3) امنیت بالاتر: به دلیل ساختار غیرمتمرکزی و توزیعشده DEXها، امنیت بالاتری نسبت به صرافیهای متمرکز دارند. احتمال اختلاس داراییها یا حملات هک در DEXها کمتر است.
4) شفافیت و متنباز بودن: کدهای صرافیهای غیرمتمرکز به صورت متنباز عمومی هستند. این باعث میشود کاربران بتوانند کدها و عملکرد صرافی را مورد بررسی قرار داده و به شفافیت بیشتری دست یابند.
5) محدودیت کمتر در معاملات: در DEXها، شما با محدودیتهای کمتری در معاملات روبرو هستید. شما قادر به خرید و فروش بدون نیاز به تأیید هویت و محدودیتهای زیاد هستید.
به طور کلی، صرافیهای غیرمتمرکز به کاربران امکان معاملهگری آزادتر و بدون نیاز به اعتماد به نهادهای مرکزی را میدهند، هرچند با چالشهایی همچون پایداری قیمت و رابطهای کاربری کمتر پیش آیند.
معایب صرافی های غیر متمرکز چه هستند؟
صرافیهای غیرمتمرکز هرچند که مزایا و امکانات قابل توجهی دارند، اما نیز معایب خود را دارا میباشند. در ادامه به برخی از معایب این نوع از صرافیها اشاره خواهیم کرد:
1) کارایی و سرعت: برخی از صرافیهای غیرمتمرکز ممکن است با مشکلات کارایی و سرعت مواجه شوند. به دلیل تنوع بالای شبکههای بلاکچین و پیچیدگیهای مرتبط با اجرای قراردادهای هوشمند، معاملات در بعضی از DEXها ممکن است طولانیتر زمان ببرد و در صورت بارشدن شبکهها، سرعت انجام معاملات کندتر شود.
2) قابلیت اطمینان از قیمت: در DEXها که بر اساس مدلهای مختلف عمل میکنند، ممکن است قابلیت اطمینان از قیمت دقیق بازار برای تمام داراییها به چالش برود. برخی از مدلهای بازارساز خودکار (AMM) ممکن است در شرایط بازار خاص نیاز به تنظیمات دقیق داشته باشند.
3) حجم معاملات کمتر: در مقایسه با برخی از صرافیهای متمرکز که دارای حجم معاملات بزرگی هستند، برخی از DEXها ممکن است حجم معاملات کمتری داشته باشند. این ممکن است باعث کمتر شدن تراکم و فعالیت در بازارهای این نوع شود.
4) عدم حمایت از ارزهای مختلف: برخی از DEXها تنها با داراییهای خاصی همچون توکنهای ERC-20 کار میکنند و از ارزهای دیگر پشتیبانی نمیکنند. این موضوع ممکن است کاربرانی که دارای ارزهای دیگری هستند را از استفاده از این صرافیها باز دارد.
5) کمبود پشتیبانی مشتری: به دلیل عدم وجود نهاد مرکزی در DEXها، پشتیبانی مشتری ممکن است محدودتر یا کمتر اختصاص داده شده باشد. در صورت بروز مشکلات یا نیاز به راهنمایی، این موضوع ممکن است برای کاربران مشکلساز باشد.
6) اطلاعات ناقص: برخی از DEXها اطلاعات ناقصی از معاملات و قیمتها به کاربران ارائه میدهند. این ممکن است منجر به تصمیمگیری نادرست در معاملات شود.
7) کمبود امکانات پیشرفته: در برخی موارد، صرافیهای غیرمتمرکز کمتر امکانات پیشرفتهتری مانند سفارشهای حدی یا انجام معاملات مارجین پشتیبانی میکنند.
به طور کلی، صرافیهای غیرمتمرکز با تمام مزایا و معایب خود در معاملات ارز دیجیتال نقش مهمی ایفا میکنند، اما تصمیمگیری برای استفاده از آنها نیازمند توجه به نیازها و متطلبات شخصی و میزان آگاهی از ریسکها و مزایا است.
قانون گذاری در صرافی های غیر متمرکز
تاثیر قانونگذاری بر صرافیهای غیرمتمرکز به موارد متعددی بستگی دارد. در زمینههای مختلف دولتها و نهادهای نظارتی تاثیر گذاشتهاند و این تاثیرات ممکن است مزایا و معایبی داشته باشند.
یکی از تاثیرات مهم تشدید نظارت و الزامات احراز هویت (KYC) و مبارزه با پولشویی است. اگر قوانین مشددتری در این زمینه اجرا شوند، صرافیهای غیرمتمرکز ممکن است مشکلاتی در ارائه خدمات به کاربران داشته باشند. به دلیل ماهیت غیرمتمرکز این صرافیها، اجرای الزامات KYC ممکن است دشوارتر باشد و این میتواند باعث محدودیتها در استفاده از آنها شود.
در زمینه مالی و مالیاتی نیز قانونگذاری میتواند تاثیر داشته باشد. اجرای قوانین مشددتر در خصوص گزارشگری مالیاتی و اطلاعات مالی معاملات میتواند باعث شفافیت بیشتر در فعالیتهای مالی باشد، اما در عین حال ممکن است تعدادی از کاربران به دلیل افشای اطلاعات مالی تردید داشته باشند.
یکی از تاثیرات مهم ترکیبی قانونگذاری و تعامل بین صرافیهای متمرکز و غیرمتمرکز است. همکاریهای ممکن بین این دو نوع صرافی میتواند باعث تسهیل انتقال داراییها و اطلاعات بین دو محیط شود و این میتواند به بهبود عملکرد کلی بازار ارز دیجیتال منجر شود.
در نهایت، تاثیر قانونگذاری بر صرافیهای غیرمتمرکز به نحوه اجرا و تفسیر این قوانین توسط مخاطبان و نهادهای نظارتی بستگی دارد. این تاثیرات میتوانند به صورت مثبت یا منفی در جهت تنظیم و رشد بازار ارز دیجیتال و اقتصاد ملی تاثیر گذار باشند.
بهترین صرافی های غیر متمرکز
Uniswap: یونیسواپ یک بازارساز خودکار (AMM) است که بر پایه بلاک چین اتریوم فعالیت میکند. این صرافی به کاربران امکان معامله و تبادل توکنهای ERC-20 را بدون نیاز به احراز هویت یا ثبتنام میدهد.
SushiSwap: مشابه یونیسواپ، سوشیسواپ نیز یک بازارساز خودکار است و بر پایه اتریوم فعالیت میکند. این صرافی با انعطافپذیری بالا و امکانات مختلف توجه کاربران را جلب کرده است.
Curve Finance: این صرافی مختص تبادل توکنهای مرتبط با پیگیری ارزشهای پایه (Stablecoin) مانند DAI، USDC و USDT است و تمرکز بر کمینهسازی کریدیت و افزایش بهرهوری دارد.
PancakeSwap (پانکیکسواپ): پانکیکسواپ یک صرافی غیرمتمرکز است که بر پایه بلاک چین بایننس اسمارت چین (Binance Smart Chain) فعالیت میکند. این صرافی امکان معامله و تبادل توکنهای مختلف را با کمیسیونهای کمتر نسبت به بلاک چین اتریوم فراهم میکند.
صرافی dYdX: یک پروتکل مارجین تریدینگ غیر متمرکز بر پایه بلاک چین اتریوم است. این پروتکل به کاربران اجازه میدهد وام دهند، وام بگیرند و از طریق صرافی غیر متمرکز ارز دیجیتال (DEX) روی قیمت آتی داراییهای رمزنگاری شده شرطبندی کنند. هدف اصلی این پلتفرم این است که ابزارهای معاملاتی بازارهای سنتی مانند فارکس و بازار سهام را به محیط بلاک چین انتقال دهد.
سخن پایانی
صرافیهای غیرمتمرکز یا DEXها، به عنوان پلتفرمهای نوین مبادله ارز دیجیتال با ویژگیهای منحصر به فرد، در زمینه تجارت رمزارزها نقش مهمی ایفا میکنند. این صرافیها با انعطاف بیشتر و عدم وابستگی به نهادهای مرکزی، کاربران را قادر میسازند داراییهای خود را بدون دخالت توسط شخص ثالث مدیریت و معاملات خود را انجام دهند. امکاناتی همچون دفتر سفارش روی زنجیره و خارج از زنجیره، بازارسازی خودکار و امنیت بیشتر، از ویژگیهای این صرافیها به حساب میآید. با توجه به نهایت شفافیت و کنترل کاربران بر داراییهای خود، این صرافیها جایگاه خود را در دنیای ارزهای دیجیتال به دست آوردهاند، اما بهطور همزمان نیاز به توجه به مسائل قانونی و امنیتی نیز دارند.